प्रेग्नेंसी आणि प्रेग्नेंसीनंतरचा काळ स्त्रियांसाठी खूप महत्त्वाचा असतो. प्रेग्नेंसीमध्ये डाएट प्लॅन काय असला पाहिजे तसेच प्रेग्नेंसीनंतर ही आपल्या आहारामध्ये काय बदल केले पाहिजेत याकडे स्त्रियांनी लक्ष देणं गरजेचं आहे. डिलिव्हरीनंतर स्त्रियांनी आपल्या शरीराला पोषक घटकांचा पुरवठा होईल अशा आहाराचे सेवन केले पाहिजे. कारण बाळ जन्माला आल्यानंतर आईचेच दूध त्याला दिले जाते. आईच्या दुधामध्ये समाविष्ट असलेले अँटीबायोटीक बाळाची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यास मदत करतात.

म्हणूनच या काळात स्त्रियांनी डाएटकडे लक्ष दिलं पाहिजे. डिलिव्हरीनंतर आहारामध्ये कोणते बदल केले पाहिजे, कोणत्या खाद्यपदार्थांचे सेवन करणं गरजेचं आहे याबाबत स्त्रियांना योग्य माहिती असणं महत्त्वाचं आहे. प्रेग्नेंसीनंतर महिलांनी आपली काळजी कशी घ्यावी, आहार कसा असावा याबाबत स्त्रीरोग तज्ज्ञ डॉक्टर शितल सचदेवा यांनी काही खास टिप्स दिल्या आहेत. या लेखाच्या आधारे महिलांनी डिलिव्हरीनंतर आपलं आरोग्य कसं सांभाळावं, डाएट कसं असलं पाहिजे हे आपण जाणून घेणार आहोत.

​आहारामध्ये कॅलरीचा समावेश असावा

सर्व प्रथम स्त्रियांनी हे लक्षात घेतलं पाहिजे की, प्रेग्नेंसीच्या पहिल्या तिमाहीमध्ये शरीराला कॅलरीची जेवढी गरज असते तेवढीच गरज प्रेग्नेंसीच्या नंतरच्या काळामध्येही असते. एकदा बाळ जन्मल्यानंतर आता हेल्दी डाएट करणं महत्त्वाचं नाही हा विचार स्त्रियांनी डोक्यातून काढणं गरजेचं आहे. कारण बाळाच्या जन्मानंतर आईचं दुधचं बाळासाठी मोठं औषध असतं. तसेच आई ज्या खाद्यपदार्थांचे सेवन करते त्या पदार्थांमधील पोषक घटकांचा पुरवठा दूधामधून बाळाच्या शरीराला होतो. डाएटमुळे आईच्या दूधावर काय परिणाम होते हे देखील आपण जाणून घेणार आहोत.

डिलिव्हरी नंतरचं डाएट

डॉक्टर शितल सचदेवा सांगतात, डिलिव्हरी लगेचच आईला दूध येत नसेल तर यामुळे तुम्ही घाबरून जाऊ नका. डिलिव्हरीनंतर २४ ते ४८ तासांमध्ये आईला दूध येण्यास सुरुवात होईल. यादरम्यानच्या काळात सकस आणि योग्य आहाराचं स्त्रियांनी सेवन करावं. तसेच आहारामध्ये कार्बोहायड्रेट, प्रोटीन आणि हेल्दी फॅट्सचा समावेश असणं खूप गरजेचं आहे. आहारामध्ये कार्बोहायड्रेट ५० टक्के, प्रोटीन आणि हेल्दी फॅट्स २० ते ३० टक्के असणं महत्त्वाचं आहे.

​काही घरगुती उपाय

आईच्या दुधाचे प्रमाण नैसर्गिकरित्या वाढवण्यासाठी काही घरगुती उपाय देखील फायदेशीर ठरू शकतात. डॉक्टर शितल सांगतात की, जीरे, बडीशेप, अजवाइनमुळे आईच्या दुधामध्ये वाढ होते. जीरे, बडीशेप आणि अजवाइन एकत्रित करून घ्या. यामध्ये गुळ मिक्स करा. त्यानंतर याची पावडर तयार करा. एक ग्लास दुधामध्ये ही एक चमचा पावडर मिक्स करा. नियमित सकाळी आणि संध्याकाळी ही पावडर दुधामध्ये मिक्स करून त्याचं सेवन करा. यामुळे आईच्या दुधामध्ये नैसर्गिकरित्या वाढ होते. तसेच ही घरच्या घरी तयार केलेली पावडर तुम्ही चपाती किंवा चहामध्येही टाकू शकता.

​डिलिव्हरीनंतर काय खाल्लं पाहिजे?

डॉक्टर शितल सचदेवा सांगतात की, डिलिव्हरीनंतर स्त्रियांनी लसूण, हिरव्या पालेभाज्या, लापशी याचं सेवन करणं गरजेचं आहे. याचे सेवन केल्यामुळे देखील आईच्या दुधामध्ये वाढ होते. डिलिव्हरीनंतर दिवसातून एकदा तरी हिरव्या पालेभाज्या आणि लापशीचे सेवन महिलांनी केलं पाहिजे. याव्यतिरिक्त गाजर, तिळ, तुळस, ब्राउन राइसचं देखील सेवन करणं महत्त्वाचं आहे. डिलिव्हरीनंतर स्त्रियांनी हलक्या-फुलक्या आहाराचे सेवन करण्याकडे लक्ष दिलं पाहिजे. तसेच पचायला जड जाणाऱ्या खाद्यपदार्थांचे सेवन टाळा. दूध, दही आणि भाज्यांचे योग्य प्रमाणात सेवन करा. यामुळे तुमचे आरोग्य निरोगी राहील. त्याचबरोबरीने योग्य डाएटमुळे तुमच्या बाळाची वाढही चांगल्या पद्धतीने होण्यास मदत मिळेल.

डिलिव्हरीनंतर काय खाऊ नये?

नॉर्मल डिलिव्हरीनंतर महिलांनी मसालेदार पदार्थ आणि खोकला उद्भवेल असे पदार्थ खाण्यापासून दूर राहिले पाहिजे. तसेच सिझेरियन डिलेव्हरीनंतरही खोकल्याचा त्रास होणार नाही याकडे स्त्रियांनी लक्ष दिलं पाहिजे. तसेच सिझेरियन डिलिव्हरीनंतर डोळ्यांना त्रास होईल असे कोणते काम स्त्रियांनी करू नये. या डिलिव्हरीनंतर तुम्हाला बद्धकोष्ठतेचा त्रास सतत जाणवत असेल तर दूध आणि पपईचं नियमित सेवन करा. आंबट पदार्थांचे सेवन पूर्णपणे टाळा. तसेच हेल्दी पदार्थांचे देखील पुरेशा प्रमाणातच सेवन करा. प्रत्येक खाद्यपदार्थांचे सेवन करण्याचं एक प्रमाण ठेवलं पाहिजे.